پارتیشن چیست؟ (معرفی انواع و کاربردها)
در این مقاله با پارتیشن و اهداف نصب آن، الزامات و ویژگی‌های پارتیشن، عوامل موثر بر انتخاب پارتیشن و انواع آن از لحاظ متریال، جابجایی و کاربرد آشنا خواهید شد. پارتیشن و یا جداکننده سبک، دیوارهای قابل حملی هستند که اغلب برای جدا سازی و ایجاد اتاق‌های متعدد در یک فضای بزرگ مورد استفاده قرار می‌گیرند.
به طور معمول این دیواره‌ها به صورت مدولار و متناسب با هر فضا طراحی شده و نصب می‌گردند. همانطور که می‌دانید امروزه با گسترش و توسعه سازمان‌ها و کمبود فضاهای ساختمانی، استفاده از پارتیشن‌ها برای تقسیم‌بندی فضاهای موجود به منظور استفاده بهینه در طراحی داخلی افزایش یافته است. پارتیشن‌ها با طراحی‌ها و ویژگی‌های متفاوت، هر یک به منظوری خاص و متناسب با بودجه و نیاز هر سازمان یا مجموعه‌ای کاربرد دارند.
پارتیشن چیست؟
دیوارهای پارتیشن جداکننده‌های عمودی هستند که برای تفکیک فضاهای داخلی ساختمان به اتاق ها و مناطق گردشی مانند راهروها استفاده می شوند. با استفاده از پارتیشن می توان از فضاهای داخلی یک ساختمان استفاده بهینه نمود. بعد از ساخت یک بنا، با پارتیشن‌بندی می توان فضاهای بزرگ را تقسیم بندی کرد و با جداسازی فضا، چندین فضای داخلی در اختیار کاربران ساختمان، قرار داد.
اهداف نصب پارتیشن:
ایجاد حریم خصوصی: دیوارهای پارتیشن می توانند برای اهداف حفظ حریم خصوصی استفاده شوند. برخی از قسمت های ساختمان مانند اتاق‌های بایگانی و مالی یا اتاق کنفرانس در محیط‌های اداری، نیاز به حریم خصوصی دارند که پارتیشن اداری این نیاز را برطرف می کند.
تقسیم فضا: جداسازی یکی از عملکردهای رایج پارتیشن است. از پارتیشن برای تقسیم فضاهای بزرگ ساختمان به فضای خردتر و منعطف‌تر استفاده می‌شود. در برخی موراد فضای مورد نظر بزرگ نیست و بر اساس کاربرد، نیاز به تفکیک به وجود می‌آید: مثلا یک آشپزخانه با استفاده از پارتیشن، به دو بخش آشپزی و ناهار‌خوری تقسیم می‌گردد.
پایداری سقف: گاهی دیوار پارتیشن به عنوان یک عضو پشتیبان برای نگه داشتن سقف در موقعیت خود و عدم جابجایی آن، استفاده می‌شود.
دکوراسیون و تزئین فضا: علاوه بر اهداف ذکر شده، گاهی از پارتیشن برای تزئین و زیباسازی فضای داخلی اتاق‌های ساختمان یا دفاتر ادارات استفاده می شود. طراحی دکوراسیون داخلی منزل با پارتیشن یکی از ایده‌های مدرن و هیجان انگیز است که در معماری معاصر طرفداران خاص خود را پیدا کرده است. طراحان دکوراسیون داخلی، به جهت متریال زیبا و نمای چشم نواز پارتیشن‌ها، علاقه مند به بهره‌گیری از آن‌ها در طرح‌های خود می‌باشند.
الزامات و ویژگی‌های پارتیشن‌ها:
یک پارتیشن خوب باید شرایط زیر را برآورده کند:
- باید حریم خصوصی مناسبی را برای فضای داخلی اش فراهم کند.
- به عنوان یک مانع صوتی عمل کند.
- وزن سبکی داشته باشد تا روی سازه فشار کمتری وارد کند.
- به اندازه کافی محکم باشد تا بارهای ناشی از ارتعاش را تحمل کند.
- نازک باشد تا از حداکثر فضای کف استفاده گردد.
- تا حد ممکن ضد رطوبت باشد.
- در برابر آتش، گرما، قارچ ها و حشرات مزاحم مانند موریانه‌ها مقاومت کافی داشته باشد.
عوامل موثر بر انتخاب پارتیشن:
- هزینه مد نظر
- مواد و متریال مورد استفاده در پارتیشن (نظیر چوب شیشه، آلومینیوم و...)
- وزن پارتیشن‌ها (از نظر قدرت تحمل سازه ساختمان)
- سرعت نصب
- قابلیت جابهجایی (حین دمونتاژ آسیب دیدگی و تخریب پارتیشن‌ها صورت نگیرد)
- ماندگاری
- عملکردهای مورد انتظار مانند نیاز به مقاومت در برابر صدا، آتش و یا رطوبت
انواع پارتیشن از لحاظ کاربرد:
بطور کلی پارتیشن‌ها به دو دسته اداری و خانگی تقسیم می‌شوند.
پارتیشن اداری (یکی از مهمترین اجزای مبلمان اداری):
پارتیشنهای اداری می توانند در شرکت ها و اداره های دولتی و خصوصی، مدارس، کتابخانه‌ها، سالن‌های نمایشگاه، اتاق‌های آموزش و سایر مکان‌هایی که نیاز به جداسازی و تقسیم فضایی دارند، استفاده شوند.
پارتیشنهای اداری بیشتر برای تفکیک فضا و حفظ حریم خصوصی کارمندان به کار می‌روند و علاوه بر وظیفه تقسیم فضا، زیبایی بصری آن‌ها می‌تواند به محیط اداری جلوه خاصی ببخشد.
پارتیشنهای اداری می‌توانند در ارتفاع‌های متفاوت تهیه و نصب شوند. برای فضاهایی که فقط نیاز به تقسیم هست و عایق صوتی اهمیت ندارد، پارتیشن‌ها می توانند تا سقف ادامه پیدا نکنند.
پارتیشن‌هایی که در محیط‌های اداری استفاده می شود می‌توانند هوشمند باشند؛ پارتیشن هوشمند قابلیت تنظیم دید به بیرون دارد؛ یعنی در هر زمان با توجه به نیاز، شیشه‌ها شفاف یا مات می‌شوند.
پارتیشن عایق صوتی بهترین ایده برای فضاهایی است که نیاز به سکوت دارند تا کارمندان بتوانند روی کار متمرکز باشند. این پارتیشن‌ها همچنین برای اتاق‌های کنفرانس نیز مناسب هستند تا صدا از داخل به بیرون و بالعکس، نفوذ نکند.
معمولا در پارتیشن‌هایی که نیاز به عایق بندی دارند، از الیاف پلی استر یا چوب‌های پشم طبیعی استفاده می‌شود.(منبع 4)
پارتیشن خانگی:
در خانه‌های آپارتمانی کوچک، استفاده از پارتیشن به جای دیوار، ایده خوبی جهت تقسیم بندی فضاهاست زیرا هم فضای کمی اشغال می‌کند و هم در موارد نیاز برای تغییر دکوراسیون داخلی منزل، می‌توانید به راحتی آن‌ها را جابجا کنید و نیازی به تخریب دیوارها ندارید.
در خانه‌های بزرگ نیز استفاده از پارتیشن مقرون به صرفه است. پس از اتمام ساخت بنا، پارتیشن‌ها جهت تقسیم بندی فضاهای بزرگ و همچنین زیباسازی فضا به کمک شما می‌آیند. برای مثال برای جداسازی هال خصوصی و عمومی (پذیرایی) می‌توانید از پارتیشن کمک بگیرید.
در مجموع، پارتیشنهای خانگی به دلیل جداسازی فضاها، بدون نیاز به تخریب دیوارها، قابلیت انتقال نور طبیعی در عین جداسازی دو فضا از یکدیگر و هم چنین زیباسازی فضای داخلی خانه از محبوبیت برخوردارند.
پارتیشنهای خانگی عمدتا متحرک هستند؛ این پارتیشن‌ها پاراوان نامیده می‌شوند. پاراوان‌ها را می‌توان به چند دسته زیر تقسیم کرد:
پارتیشن ورودی منزل:
این پارتیشن‌ها جهت ایجاد مانعی برای دید از بیرون به داخل خانه، استفاده می‌شود. در پلان‌هایی که با باز شدن درب ورودی، فضای داخل خانه دیده می‌شود، این پارتیشن‌ها مانع خوبی جهت بستن دید بصری به فضای داخلی خانه هستند.
پارتیشن مقابل سرویس:
گاهی به دلایل مختلف سرویس بهداشتی در جای نامناسب پلان قرار می‌گیرد و به فضاهایی مانند هال یا آشپزخانه مشرف می‌شود. در این حالت استفاده از پارتیشن می‌تواند مشکل دید به فضاها را برطرف کند.
پارتیشن خانگی جدا کننده اتاق ها و هال:
همانطور که پیش‌تر اشاره شد، برای تقسیم فضایی در پلان‌های بزرگ، می‌توانیم از پارتیشن کمک بگیریم. برای مثال اگر بخواهیم فضای هال عمومی یا پذیرایی به سایر فضاها دید مستقیم نداشته باشد، مقابل فضا یک پارتیشن دوطرفه قرار می‌دهیم تا علاوه بر جدا کنندگی فضا، زیبایی و جلوه فضا دوچندان شود.
پارتیشن آشپزخانه:
آشپزخانه‌هایی که که به‌صورت اپن طراحی شده اند، گاهی مورد نقد برخی خانواده‌ها قرار می‌گیرند، از این رو که این طرح‌ها با فرهنگ ایرانی سازگار نیست. بر این اساس پارتیشن آشپزخانه بهترین و کم هزینه ترین راه حلی است که پس از ساخت بنا می‌توان به‌کار گرفت تا دید مستقیم به فضای آشپزخانه را کاهش دهد و علاوه بر آن مانع ورود نور طبیعی به آشپزخانه نگردد.
انواع پارتیشن از لحاظ جابهجایی:
پارتیشن‌ها از لحاظ قابلیت جابهجایی به دو دسته کلی زیر تقسیم می‌شوند:
پارتیشن ثابت
پارتیشن ثابت با پیچ و مهره یا چسب به زمین متصل می‌شود. ارتفاع این پارتیشن‌ها متغیر است، برخی از آن‌ها برمبنای نیاز فضا، بلند هستند و به سقف متصل می‌شوند.
پارتیشن متحرک
این نوع پارتیشن که شناور هم نامیده می‌شود، از پارتیشنهای جذابی است که بیشترین کاربرد را در بخش مسکونی دارد و به عنوان عنصری دکوراتیو در طراحی داخلی منزل به‌کار می‌رود. قابلیت باز و بسته شدن و حمل و نقل سریع از مزایای پارتیشن شناور است که آن را تبدیل به پارتیشنی انعطاف پذیر و پرطرفدار نموده است.
پارتیشن متحرک، خود به پنج دسته ریلی، پاراوان، لولایی، چرخ دار و آکاردئونی تقسیم می‌شود.
انواع پارتیشن از لحاظ متریال مورد استفاده:
پارتیشن شیشه ای:
این نوع پارتیشن قابلیت عبور نور طبیعی و تامین روشنایی را دارد. پارتیشنهای شیشه ای، دارای تنوع رنگ ، جنس و اندازه می‌باشند و در انواع ساده، مات، رنگی، سوزنی طراحی می‌شوند.
قاب یا فریم این پارتیشن‌ها می‌تواند از متریال متفاوت مانند چوب یا فلز تهیه شود. به علاوه، این پارتیشن‌ها می‌توانند بدون فریم یا بدون قاب یا اصطلاحا Frameless تولید شوند که در این صورت فضا فراخ‌تر و پرنور تر جلوه می‌کند.
برای ایجاد حریم خصوصی در پارتیشنهای شیشه ای می‌توانید نوع مات یا دارای پرده کرکره ای آن را انتخاب کنید تا علاوه بر عبور نور، دید به فضاهای اطراف را نیز کنترل کنید.
پارتیشن چوبی:
چوب همواره یادآور طبیعت است و با سرشت آدمی رابطه نزدیک دارد. پارتیشن چوبی می‌تواند حس طبیعت را در فضای داخلی ساختمان ایجاد کند. رنگ و مدل چوب این پارتیشن را می توان با سایر عناصر چوبی موجود در فضا هماهنگ کرد.
از مزایای این پارتیشن می توان به وزن سبک تر نسبت به سایر انواع پارتیشن اشاره کرد و از معایب آن مقاومت کم در برابر حریق می‌باشد. این پارتیشن‌ها همچنین برای استفاده در مکان‌هایی که نیاز به عایق صوتی دارند، مناسب نمی‌باشد. چوب مورد استفاده در پارتیشنهای چوبی، از جنس MDF است.
نکته ای در انتخاب پارتیشنهای ام دی اف باید در نظر داشته باشید، این است که این پارتیشن‌ها را نباید در محیط با رطوبت بالا یا فضاهایی که قرار است شستشوی زیاد داشته باشند، قرار داد.
پارتیشن توری فلزی:
پارتیشنهای فلزی، نازک، محکم و بادوام هستند و می‌توان آن‌ها را به صورت ضد حریق طراحی و تولید کرد. این جداکننده‌های سبک، برای تثبیت در موقعیت خود، به چارچوبی فلزی یا چوبی نیاز دارند.
فضای توخالی درون آن‌ها با مواد عایق پر می‌شود. عمده کاربرد این پارتیشن‌ها، ساختمان‌های صنعتی و اداری است. سطح بیرونی این پارتیشن‌ها با گچ، مسطح می‌شود.
پارتیشن آزبست سیمانی:
این پارتیشن‌ها سبک، مقرون به صرفه، غیر قابل نفوذ، بادوام، ضدآب و ضد حریق هستند. اتصال ورق‌ها به هم توسط ملات سیمان انجام می گیرد. ورق‌ها می‌توانند به یک طرف یا دو طرف قاب متصل و تثبیت شوند. این پارتیشن‌ها هم مانند نوع فلزی در چارچوبی ثابت قرار می‌گیرند.
پارتیشن دال گچی:
دیوارهای پارتیشن دال گچی از گچ سوخته یا گچ پاریس ساخته می‌شود. جهت کاهش وزن این پارتیشن‌ها، خاک اره یا سایر مواد فیبری با گچ مخلوط می‌شوند.
پارتیشن آجری:
این پارتیشن‌ها به دلیل مواد اولیه ارزان تر، صرفه اقتصادی بیشتری دارند. آجرها به دلیل سختی، دوام بیشتری دارند و قابل استفاده مجدد و قابل بازیافت هستند. همچنین در فرآیند تولید آجرها، آلودگی کمتری در محیط زیست ایجاد می‌شود و از این نظر پارتیشنهای آجری با اهداف معماری پایدار همسو هستند.
در عین حال، دیوارهای پارتیشن آجری دارای معایبی نیز هستند؛ از جمله اینکه زمان ساخت آن‌ها نسبتا زیاد است و در مناطق لرزه خیز نمی‌توان از دیوارهای آجری استفاده کرد. از دیگر معایب پارتیشنهای آجری که محبوبیت آن را نسبت به پارتیشن با متریالهای دیگر کمتر نموده، این است که تمیز کردن این پارتیشن‌ها سخت است.
پارتیشن بتنی:
پارتیشن بتنی از یک دال ساده بتنی یا مسلح تشکیل شده است که به طور جانبی توسط اعضای عمودی پشتیبانی می‌گردد. این دال ها به دو صورت تهیه می‌گردند؛ به‌صورت پیش ساخته یا ریخته گری در محل.
نکته دیگر در رابطه با پارتیشنهای بتنی این است که هزینه قالب‌های پارتیشن بتنی زیاد است؛ این ویژگی باعث شده افرادی که معیار اقتصادی و هزینه پایین را برای گزینش پارتیشن‌ها در نظر دارند، پارتیشنهای بتنی را برای تقسیم بندی فضاهای داخلی ساختمان خود، انتخاب نکنند.
پارتیشن بلوک سفالی:
دیوارهای جداکننده بلوک سفالی از خاک رس یا گلدان ساخته شده اند و بصورت جامد یا توخالی طراحی و تولید می‌شوند.
یکی از ویژگی‌های این دیوارها، شکنندگی و تُرد شدن آن‌هاست که این موضوع در حمل و نقل هم به شدت احساس می‌شود و دورریز مصالح زیادی دارد.
از مزایای پارتیشنهای بلوک سفالی می توان به مقاومت بالا در برابر آتش سوزی و ارزان بودن بلوک‌های سفالی در مقایسه با موارد مشابه مثل بلوک های سیمانی و ... اشاره کرد.
این پارتیشن‌ها به تنهایی نمی توانند به عنوان عایق صوتی عمل کنند و در صورت نیاز به ایجاد عایق صوتی باید از متریال کمکی استفاده نمود. سطح بیرونی دیوارهای سفالی، ناهمواری بیشتری نسبت به سایر متریال ها دارد؛ بنابراین لایه ضخیم‌تری از گچ جهت هموارسازی رویه کار نیاز است.
از معایب پارتیشنهای بلوک سفالی، شکنندگی بالای آن‌هاست که این ویژگی باعث شده پارتیشنهای بلوک سفالی جهت استفاده به عنوان دیوارهای باربر در ساختمان مناسب نباشند. از دیگر معایب آن‌ها، وزن نسبتا بالای این بلوک‌ها است که بر روی سازه ساختمان اعمال می‌شود. هم چنین ساخت و اجرای این پارتیشن‌ها انرژی زیادی مصرف می کند.
اگر بخواهیم پارتیشنهای بلوک سفالی را با پارتیشنهای بتنی مقایسه کنیم، پارتیشنهای بلوک سفالی به دلیل اینکه ابعاد کوچکتری نسبت به بلوک‌های بتنی دارند، زمان اجرای پروژه را بیشتر می‌کنند.
پارتیشن پی وی سی (PVC):
پی وی سی یک ماده ساختمانی مقرون به صرفه است که به دلیل مزایای زیاد آن، در چند سال اخیر جایگزین خوبی برای مصالح ساختمانی دیگر مانند خاک رس، چوب و بتن شده است. این پارتیشن‌ها دارای مقاومت بالایی در برابر ضربه و گرما هستند.
پارتیشنهای پی وی سی از انواع پارتیشنهای اداری هستند که به عنوان یکی از بهترین جداکننده‌های سبک، هم فضا را کاملا به درستی و طبق سلیقه جدا می‌کنند و هم زیبایی خاصی دارند، زیرا دارای طرح و مدل‌های متفاوت و شیکی هستند.
جالب است بدانید بیش از 50% از پی وی سی ساخت بشر در ساختمان سازی استفاده می شود. این رقم بالا، به دلیل ارزانی و سادگی سر هم بندی پی وی سی است.
این پارتیشن‌ها به دلیل مقاومت در برابر رطوبت و آب، برای استفاده در مکان‌هایی که شستشوی زیاد دارند، مناسب می‌باشد. همچنین از نظر اجرایی پارتیشنهای پی وی سی، قابلیت اجرا با دیگر متریال‌ها مانند شیشه و ... را دارا هستند.
اگر بخواهیم پارتیشنهای پی وی سی را با پارتیشنهای چوبی مقایسه کنیم، پارتیشنهای پی وی سی هزینه بسیار پایین‌تری از محصولات مشابه خود مانند ام دی اف دارند. برای انتخاب این پارتیشن‌ها در نظر داشته باشید که ضخامت پارتیشنهای پی وی سی مهم است. هر چه ضخامت بیشتری داشته باشند، ظاهری زیباتر و شیک‌تر خواهند داشت و علاوه بر آن، مقاومت بیشتری نیز خواهند داشت.
پارتیشنهای پی وی سی با شبکه داخلی توخالی، دارای استحکام مکانیکی کمی در برابر ضربه مستقیم بوده و به راحتی دچار آسیب می‌گردد، به همین دلیل استفاده از آن‌ها، در ورودی‌ها و مکان‌های پر تردد توصیه نمی‌شود.
از ویژگی‌های پارتیشن پی وی سی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- غیر قابل اشتعال بودن
- سبکی و دوام نسبتا بالا
- نصب سریع و ساده
- عایق صدا
- عایق حرارت و برودت
- تنوع در طرح و رنگ مطابق سلیقه افراد
- قابلیت نصب روی تمام سطوح
- مقاومت در برابر اشعه‌های خورشید
- مقاومت در برابر ضربه و فشار
- قابل شستشو بودن و ثبات در رنگ
- مقاومت در برابر نفوذ حشرات مزاحم
- مقاومت در مکان‌های مرطوب
پارتیشن پلی کربنات(PC):
این پارتیشن‌ها به دلیل قابلیت عبور دهی نور، برای مکان‌هایی که نیاز به نور طبیعی دارند بسیار مناسب می‌باشند. پارتیشن پلی کربنات، قابلیت ترکیب با متریالهای دیگر مانند چوب و شیشه را دارد.
از ویژگی‌های این پارتیشن، مقاومت در برابر رطوبت و عوامل اکسید کننده و همچنین اسیدهای معدنی و آلی می‌باشد. برای مکان‌هایی که نیاز به شستشوی زیاد دارند مانند بیمارستان‌ها و آزمایشگاه‌ها، می توانید از این پارتیشن‌ها استفاده کنید. پارتیشنهای پلی کربنات نسبت به شیشه، دارای مقاومت ضربه ای 250 برابر هستند.
پارتیشن گیاهی:
مطالعات نشان داده است که 10% غیبت کارکنان را می توان به کار در محیط‌هایی نسبت داد که هیچ ارتباطی با طبیعت ندارند. (منبع 1) گنجاندن عناصر زنده یا نماهایی از طبیعت در یک محیط اداری می تواند از خستگی ناشی از کارهای با تمرکز بالا جلوگیری کند، سرعت پردازش را تا 12 درصد افزایش دهد. (منبع 2) 10 تا 25 درصد عملکرد ذهنی و حافظه را افزایش دهد. (منبع 3) بنابراین هرچه ارتباط محیط کاری با طبیعت بیشتر باشد، بهره‌وری کارمندان بالاتر می‌رود.
پارتیشنهای گیاهی یا جدا کننده های نرم، از پارتیشنهای جذابی هستند که علاوه بر کاربرد جداکنندگی‌شان، باعث زیبایی فضای داخلی شده، هوا را تمیز نگه می‌دارد و آلودگی صوتی را نیز کاهش می‌دهد.
منابع و مآخذ:
سوالات متداول
مهمترین دلایل نصب پارتیشن، تقسیم فضا و ایجاد حریم خصوصی است. دلایل دیگر دکوراسیون و تزئین فضا و پایداری سقف است.
بله پارتیشن اداری و خانگی از لحاظ تنوع متریال و طرح باهم تفاوت دارند. در پارتیشنهای اداری متریال چوب و شیشه محبوبتر است.
پاراوان نوعی پارتیشن متحرک است.
اشتراک گذاری