استانداردهای فضای کار: ارگونومی و آنتروپومتری
ارگونومی علم طراحی سازگار محیط و محصولات با کاربران است. لغت ارگونومیک از لغات یونانی «Ergos» به معنای «کار» و «Nomos» به معنای «قانون» گرفته شده است و اصطلاحاً به معنی انطباق کار برای افراد، از طریق طراحی وظیفه و روشها و نیز انطباق افراد با کار از طریق استفاده مناسب از چیدن روش های صحیح میباشد. باید توجه داشت که آنچه برای یک نفر مناسب است می‌تواند برای دیگری مناسب نباشد. بنابراین روش‌های مجزا باید مدنظر قرار گیرند.
- ارگونومی و آنتروپومتری
- توجه به ابعاد و اندازه‌های گوناگون افراد
- ارگونومی و مدیریت فضاهای کاری
- چک لیست های ارگونومی دفتر کار
ارگونومی و آنتروپومتری
ارگونومی علم طراحی سازگار محیط و محصولات با کاربران است. لغت ارگونومیک از لغات یونانی «Ergos» به معنای «کار» و «Nomos» به معنای «قانون» گرفته شده است و اصطلاحاً به معنی انطباق کار برای افراد، از طریق طراحی وظیفه و روشها و نیز انطباق افراد با کار از طریق استفاده مناسب از چیدن روش‌های صحیح میباشد. باید توجه داشت که آنچه برای یک نفر مناسب است می‌تواند برای دیگری مناسب نباشد. بنابراین روش‌های مجزا باید مدنظر قرار گیرند.
موضوع اصلی علم ارگونومی یا مهندسی فاکتورهای انسانی به بررسی روابط انسان با محیط کارش با هدف بهینه سازی شرایط زندگی و کاری او بر می‌گردد. یعنی ویژگی‌ها و توانایی‌های ارگانیزم انسانی به منظور تطبیق کار با انسان و برعکس مورد بررسی و تحقیق قرار میگیرد. در واقع موضوع اصلی ارگونومی، پیش از بررسی وقوع ضایعه‌ای، تقویت راحتی و روانی عملکرد است.
توجه به ابعاد و اندازه‌های گوناگون افراد:
امروزه افراد با مشخصات گوناگون فیزیکی و جسمی در محلهای کار مشغولند. از دید طراحان محیط آرا درک ابعاد بدن، وزن و کاراکترهای جنسیت در جهت مناسب کردن محل کار فرد و نوع فعالیت او بسیار مهم میباشد. نکته مهم در این باب آن است که حتی افرادی که در سن و جنس و محل یکسانی زندگی میکنند نیز میتوانند دارای ابعاد گوناگونی باشند. آنتروپومتری این اندازه‌ها را مطالعه میکند و این نتایج به عنوان معیار سنجش در طراحیها مورد استفاده قرار میگیرند. آنتروپومتری این ابعاد را از 1 تا 99 دستهبندی میکند تا به ما درک بهتری از بزرگترین و کوچکترین فرد بدهد.
طراحان ما به عنوان تصمیم‌گیرندگان برای تعیین شرایط محیط‌های کاری، در درجه اول به مفهوم آنتروپومتری گروه استفاده‌کننده، بیشتر از فضای کار و وسایل مورد نیاز توجه میکنند. آنها به تغییر اندازه‌های افراد در محل کار، مراحل کار، شکل کار، فضای کار، امنیت کار و سلامتی و ... توجه میکنند.
براین اساس طراحی فضاهای کاری براساس سایزهای متوسط صورت نمیگیرد، زیرا چیزی به نام انسان متوسط وجود ندارد. افراد متفاوتند، بنابراین محدودهی وسیعی از مشخصههای افراد در نظر گرفته میشود که فاکتور مناسبی برای طراحی فضا به حساب نمیآیند. کارمندان متفاوت نیاز به محیط تطبیقپذیر دارند که آنها را حمایت کند. یک فضای کاری که مدولار و انعطافپذیر باشد به استفادهکنندگان اجازه می‌دهد تا به طور حدودی محیطشان را با توجه به نیازشان تغییر دهند که طراحان محیط آرا این عمل را انجام میدهند.
همچنین باید این فضاها متناسب با تجهیزات و کارایی آنها طراحی شوند یعنی تجهیزات و وسایل مورد استفاده کارکنان باید سلامت کاری آنها را تضمین کند. طراحان ما سعی دارند فضاهای کاری طراحی کنند تا برای طیف وسیعی از شغل‌ها که دارای اعضایی از مرد و زن میباشد، مناسب باشد.
ارگونومی و مدیریت فضاهای کاری:
روند کار به گونه‌ای طراحی میشود که حرکت‌های اضافی را کاهش دهد و اثرگذاری را زیاد کند. در یک فضای فردی فضای کافی به شخص و تجهیزات داده میشود تا بتواند به راحتی در آن حرکت کند. قسمت‌های کارمندی خصوصی شامل دفاتر، اتاق مشاوره و راهروی کارمندی میشود. این فضاها به گونه ای طراحی می‌شوند که سهولت در کار را ایجاد کنند. دفاتر با چیدمان خوب و وسایل و مبلمان، امنیت و سلامت کاری را تضمین میکنند.
چک لیست های ارگونومی دفتر کار
- نگهداری موقعیت مناسب، توجه کامل به موقعیت سر، گردن، ستون فقرات، بازوها، مچ، باسن.
- جابجایی میان موقعیت‌های مختلف
- قرارگیری مچ‌ها در یک وضعیت خنثی به طوری که آرنج، مچ و دست ها در یک خط راست قرار گیرند.
- پرهیز از دسترسی ناشیانه به وسیله‌های کار مانند تلفن، ماوس و ...
- پرهیز از قرارگیری آرنج، ساعد یا مچ‌ها در سطوح سخت و یا دارای نقاط تیز
- ایجاد تغییرات میان فعالیت‌های کاری که گروه‌های مختلفی از عضلات را به کار میگیرند.
- درنظر گرفتن نور مناسب برای وظایف خاص
- کاهش و یا حذف درخشندگی با استفاده از پرده‌ها، انتشار آن در بالای سر و استفاده از فیلترهای کاهش درخشندگی صفحه نمایش کامپیوتر
- توجه به دیگر فضاهای کاری و ارتباط آنها
- کاهش آلودگی های دیداری و شنیداری با قرارگیری مناسب پارتیشن بندی‌ها
- استفاده از تجهیزات و مبلمان کاری به صورتی مناسب، برای اثرگذاری در یک روز کاری
- بالا بردن خلوت کاری با استفاده از پارتیشن‌بندی‌ها
آنچه در تصاویر این صفحه نشان داده شده است، کاربرد ملاحظات اندام‌سنجی در طراحی و چیدمان فضای دفترهای عمومی است. همان‌طور که در تصویر نشان داده شده، اندازه محدودهی کاری-حرکتی، بر اساس ملاحظات مربوط به حرکت فرد در محدودهی کاری او مشخص شده است.
سوالات متداول
ارگونومی علم طراحی سازگار محیط و محصولات با کاربران است. لغت ارگونومیک از لغات یونانی «Ergos» به معنای «کار» و «Nomos» به معنای «قانون» گرفته شده است و اصطلاحاً به معنی انطباق کار برای افراد، از طریق طراحی وظیفه و روشها و نیز انطباق افراد با کار از طریق استفاده مناسب از چیدن روش های صحیح می باشد. باید توجه داشت که آنچه برای یک نفر مناسب است می تواند برای دیگری مناسب نباشد. بنابراین روش های مجزا باید مدنظر قرار گیرند.
امروزه افراد با مشخصات گوناگون فیزیکی و جسمی در محلهای کار مشغولند. از دید طراحان محیط آرا درک ابعاد بدن، وزن و کاراکترهای جنسیت در جهت مناسب کردن محل کار فرد و نوع فعالیت او بسیار مهم میباشد. نکته مهم در این باب آن است که حتی افرادی که در سن و جنس و محل یکسانی زندگی میکنند نیز میتوانند دارای ابعاد گوناگونی باشند. آنتروپومتری این اندازه ها را مطالعه میکند و این نتایج به عنوان معیار سنجش در طراحیها مورد استفاده قرار میگیرند. آنتروپوتری این ابعاد را از 1 تا 99 دستهبندی میکند تا به ما درک بهتری از بزرگترین و کوچکترین فرد بدهد.
براین اساس طراحی فضاهای کاری براساس سایزهای متوسط صورت نمیگیرد، زیرا چیزی به نام انسان متوسط وجود ندارد. افراد متفاوتند، بنابراین محدودهی وسیعی از مشخصههای افراد در نظر گرفته میشود که فاکتور مناسبی برای طراحی فضا به حساب نمیآیند. کارمندان متفاوت نیاز به محیط تطبیقپذیر دارند که آنها را حمایت کند. یک فضای کاری که مدولار و انعطافپذیر باشد به استفادهکنندگان اجازه می دهد تا به طور حدودی محیطشان را با توجه به نیازشان تغییر دهند که طراحان محیط آرا این عمل را انجام میدهند.
اشتراک گذاری